Η ζωή έχει πολλές προκλήσεις. Η υγιής αυτοεκτίμηση είναι η θωράκιση του παιδιού απέναντι σε αυτές τις προκλήσεις. Ένα παιδί με καλή ιδέα για τον εαυτό του, μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα διαμάχες και να αντισταθεί σε αρνητικές πιέσεις. Χαμογελά περισσότερο, χαίρεται τη ζωή και είναι αισιόδοξο. Αντίθετα, ένα παιδί με χαμηλή αυτοεκτίμηση, μπορεί να βιώσει έντονο άγχος και απογοήτευση ερχόμενο αντιμέτωπο με τις διάφορες προκλήσεις της ζωής. Δυσκολεύεται να βρει λύσεις σε προβλήματα και συχνά βασανίζεται από αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό του. Συχνά, γίνεται παθητικό, εμφανίζει απόσυρση ή ακόμα και κατάθλιψη και ερχόμενο αντιμέτωπο με νέες προκλήσεις η πρώτη του αντίδραση είναι «Δε μπορώ».
Οι γονείς είναι οι πρώτοι και πιο σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή του παιδιού. Σαφώς, παίζουν πρωταρχικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός υγιούς αισθήματος αυτοεκτίμησης στα παιδιά τους. Ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη υγιούς αυτοεκτίμησης. Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό. Εξίσου σημαντική, είναι η εμπλοκή των γονέων σε καταστάσεις, όπου το παιδί προσπαθεί να πετύχει κάτι και αποτυγχάνει αρκετές φορές μέχρι να το πετύχει. Για να αναπτύξει το παιδί υγιή αυτοεκτίμηση χρειάζεται να υπάρχει μία ισορροπία ανάμεσα στο αίσθημα ότι «με αγαπούν» και στο αίσθημα ότι «έχω ικανότητες».
Η αυτοεκτίμηση εμφανίζει διακυμάνσεις καθώς ένα παιδί μεγαλώνει. Το αίσθημα αυτοεκτίμησης αλλάζει συχνά και προσαρμόζεται βάσει των νέων εμπειριών και αντιλήψεων που αποκτά το παιδί. Οι γονείς είναι εκείνοι που πρέπει να παρατηρήσουν τις αλλαγές και να αντιληφθούν σημεία υγιούς ή μη υγιούς αυτοεκτίμησης.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
Δείξτε και εκφράστε την αγάπη σας. Αγκαλιάστε τα, φιλήστε τα, αγγίξτε τα, πείτε τους ότι τα αγαπάτε. Συχνά, καθημερινά, αυθόρμητα.
Δημιουργήστε ένα ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον. Στο περιβάλλον αυτό δεν χωρούν η κακοποίηση οποιασδήποτε μορφής, οι αρνητικές συμπεριφορές ή τα αρνητικά σχόλια. Οι γονείς έχουν ειρηνικές σχέσεις μεταξύ τους και λύνουν πολιτισμένα τις διαφορές τους. Ο σεβασμός και η αγάπη κυριαρχεί στις ενδοοικογενειακές σχέσεις. Οι γονείς επαγρυπνούν για τυχόν σημάδια κακοποίησης από τρίτους και συζητούν ειλικρινά με τα παιδιά τους. Επιπλέον, η οικογένεια περνά ποιοτικό χρόνο μαζί απολαμβάνοντας πληθώρα δραστηριοτήτων που φέρνουν πιο κοντά τα μέλη της. Σαφώς, όλοι κάνουμε λάθη και θα υπάρξουν δύσκολες στιγμές και πιθανόν και αρνητικές συμπεριφορές. Εκεί εμφανίζεται η αναγνώριση, η «Συγγνώμη», η συγχώρηση.
Προσέχετε τι λέτε. Τα παιδιά είναι πολύ ευαίσθητα στα λόγια των γονέων. Προσέξτε τα επίθετα που χρησιμοποιείτε, ιδιαίτερα όταν είστε εκνευρισμένοι. Το παιδί δεν μπορεί να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στο τι κάνει και στο τι είναι. Αντί να πείτε «Όλο σαν τρελός κάνεις!» ή «Καλά, χαζός είσαι και δεν το καταλαβαίνεις;» πείτε «Θύμωσες πολύ, έτσι δεν είναι; Εκτιμώ πολύ ότι δεν τον χτύπησες και δεν μίλησες άσχημα.» ή «Καταλαβαίνω ότι δυσκολεύεσαι να το καταλάβεις αυτό το σημείο. Θα προσπαθήσω να το πω με διαφορετικό τρόπο.». Να εστιάζετε στα θετικά χαρακτηριστικά του παιδιού σας.
Επαινέστε την προσπάθεια. Πάντα. Υπενθυμίστε το πόσο περήφανοι είστε που προσπάθησε, ακόμα κι αν απέτυχε. Να εκφράζετε ειλικρινά την περηφάνια σας για τις επιτυχίες, αλλά και για τις αποτυχίες. Αντί να πείτε «Προσπάθησε ξανά και θα τα καταφέρεις.», πείτε «Είμαι πολύ περήφανος για την προσπάθεια σου!».
Δώστε το καλό παράδειγμα. Μην κριτικάρετε υπερβολικά τον εαυτό σας, μην χρησιμοποιείτε αρνητικούς χαρακτηρισμούς. Καλλιεργήστε την αυτοεκτίμησή σας και δείξτε αισιοδοξία, παρά τις αποτυχίες σας. Θα είστε εξαιρετικό πρότυπο για το παιδί σας.
Βοηθήστε το παιδί να βλέπει τις πραγματικές διαστάσεις των καταστάσεων. Συχνά, τα παιδιά, όταν αποτυγχάνουν, τείνουν να γενικεύουν μία λανθασμένη θεώρηση για τον εαυτό τους. Για παράδειγμα, ένα παιδί που χρειάζεται να σβήνει πολλές φορές τα γράμματά του για να είναι πιο ευανάγνωστα ή δυσκολεύεται στα μαθηματικά μπορεί να πει «Είμαι κακός μαθητής» ή «Τίποτα δεν κάνω σωστά πια». Μία χρήσιμη απάντηση θα ήταν «Είναι καλός μαθητής. Τα καταφέρνεις πολύ καλά στο σχολείο. Τα γράμματά σου/ Τα μαθηματικά είναι απλά ένας τομέας που χρειάζεται να αφιερώσεις παραπάνω χρόνο. Θα σε βοηθήσω κι εγώ, είμαι δίπλα σου.»
Βοηθήστε το παιδί σας να έχει εποικοδομητικές εμπειρίες. Οι δραστηριότητες που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και όχι τον ανταγωνισμό είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την ενίσχυση της αυτοεκτίμησης. Για παράδειγμα, αν ένα μεγαλύτερο παιδί βοηθά ένα μικρότερο να μάθει να διαβάζει, τα αποτελέσματα μπορεί να είναι θαυματουργά και για τα δύο παιδιά.
Ουσιαστική και ειλικρινής επικοινωνία. Επικοινωνήστε ειλικρινά με το παιδί σας. Αφήστε το να εκφράσει τους φόβους του, τις ανησυχίες του, τον ενθουσιασμό του, τη χαρά του. Δείξτε κατανόηση. Μιλήστε του για τους δικούς σας φόβους. Δείξτε του ότι νιώθετε όπως νιώθει κι εκείνο σε παρόμοιες καταστάσεις. Ότι αυτό που νιώθει είναι φυσιολογικό. Παρέχετε την αμέριστη συμπαράστασή σας. Διαβεβαιώστε ότι θα το στηρίξετε σε καθετί. Τέλος, να είστε διαλλακτικοί και μην προσπαθείτε να επιβάλλετε τις απόψεις σας.
Προετοιμάστε το παιδί για ενδεχόμενες προκλήσεις – δυσκολίες. Εξηγήστε στο παιδί πως κάποιες φορές μπορεί κάποιος να θυμώσει μαζί μας, ότι μπορεί κάποιος να μας κοροϊδέψει ή να μας επιτεθεί. Περιγράψτε υποθετικές καταστάσεις και βρείτε λύσεις. Μιλήστε για δικές σας παρόμοιες εμπειρίες. Εξηγήστε πως αυτό δεν σημαίνει ότι είναι κακό παιδί ή ότι φταίει. Αναγνωρίστε και συζητήστε με ειλικρίνεια αν έχει κάνει ή όχι κάποιο λάθος και βρείτε λύσεις και τρόπους αντιμετώπισης τέτοιων καταστάσεων. Αφήστε το παιδί να σκεφτεί πώς θα μπορούσε να δράσει πριν προτείνετε κάτι. Ρωτήστε το αν θα ήθελε τη συμβουλή σας. Θα σας ακούσει πιο προσεκτικά αν το ακούσετε εσείς με προσοχή πρώτα. Βοηθήστε το να αντιλαμβάνεται τις επιθετικές προκλήσεις των άλλων και να τις απενεργοποιεί ή να αδιαφορεί.
Βοηθήστε να αναπτύξει αυτοέλεγχο. Καθοδηγήστε το παιδί να επιλέγει τη συναισθηματική του αντίδραση, αντί να αντιδρά παρορμητικά στις προκλήσεις του περιβάλλοντος. Μην το κατακρίνετε αν αντιδράσει παρορμητικά. Θυμηθείτε ότι είναι παιδιά και κάνουν λάθη, όπως ακριβώς κι οι ενήλικες. Αφήστε τα να εκφραστούν, όταν πλέον είναι ήρεμα, και συζητήστε τι θα μπορούσε να αλλάξει και πώς θα μπορούσε να διαχειριστεί κάποια μελλοντική πρόκληση.
Ζητήστε βοήθεια ειδικού. Αν υποψιάζεστε ότι το παιδί σας έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, ζητήστε βοήθεια από ειδικό. Ένας ψυχολόγος θα μπορούσε να καθοδηγήσει τους γονείς ή να εργαστεί με το παιδί, ώστε να ανακαλύψει τι είναι αυτό που το εμποδίζει να έχει καλή ιδέα για τον εαυτό του. Η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τόσο τους γονείς να διαχειριστούν δύσκολες καταστάσεις και να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση του παιδιού τους, όσο και το παιδί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο βλέπει τον εαυτό του και τον κόσμο. Θα του επιτρέψει να δει πιο ρεαλιστικά τον εαυτό του και να αποδεχτεί ποιο είναι στην πραγματικότητα. Με λίγη βοήθεια, κάθε παιδί μπορεί να αναπτύξει υγιή αυτοεκτίμηση και να έχει μια πιο ευτυχισμένη και ολοκληρωμένη ζωή. Και αν η θεραπεία είναι ταυτόχρονη και για τους γονείς και για το παιδί, τότε τα αποτελέσματα, θα μπορούσαν να είναι θεαματικά για όλη την οικογένεια! Μπορείτε να διαβάσετε για τα οφέλη της συμβουλευτικής γονέων εδώ.
Εάν ανησυχείτε για την ψυχική υγεία του παιδιού σας ή χρειάζεστε υποστήριξη, επικοινωνήστε μαζί μας μέσω email, μέσω των social media, μέσω της φόρμας επικοινωνίας ή τηλεφωνικά και θα σας απαντήσουμε το συντομότερο δυνατόν.
Κέντρο Ειδικών Θεραπειών
Αισχύλου 17, Αιγάλεω
Τηλ: 2114236052
email: anthologio_aigaleo@yahoo.com
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου