Χρονικός προσανατολισμός: Η σημασία του και προτάσεις δραστηριοτήτων

Η αίσθηση του χρόνου είναι μία σημαντική δεξιότητα για ένα παιδί. Ο χρονικός προσανατολισμός είναι η ικανότητα του ανθρώπου να επεξεργάζεται πληροφορίες σύμφωνα με τη χρονική στιγμή που λαμβάνουν χώρα. Η εμπέδωση των χρονικών εννοιών είναι μία διαδικασία αρκετά σύνθετη.

Ήδη από τις πρώτες μέρες της γέννησης ενός παιδιού, οι γονείς προσπαθούν να διαμορφώσουν μία καθημερινή «ρουτίνα», με αποτέλεσμα το βρέφος να έρχεται σε μία πρώτη επαφή με χρονικές έννοιες και να αποκτά ένα «ημερήσιο πρόγραμμα», π.χ. πραγματοποιούν πιο έντονες δραστηριότητες κατά τις πρωινές ώρες, ενώ ηρεμούν κατά τις βραδινές ώρες. 

Καθώς το παιδί μεγαλώνει, γύρω στην ηλικία των 2-3 ετών, αρχίζει να αντιλαμβάνεται πρώιμες έννοιες, όπως η μέρα και η νύχτα. 

Στην ηλικία των 4 ετών περίπου πραγματοποιείται η εμπέδωση αυτών των εννοιών και πλέον το παιδί μπορεί να διακρίνει αν είναι πρωί ή βράδυ και μπορεί να διηγηθεί μία ιστορία, κάνοντας αναφορές στο χθες και στο αύριο.

Στην ηλικία των 5-6 χρονών, το παιδί, μαθαίνει τις μέρες τις εβδομάδας και πραγματοποιείται η εμπέδωση των εννοιών χθες-σήμερα-αύριο, με αποτέλεσμα να μπορούν να μάθουν το καθημερινό τους πρόγραμμα. Από την ηλικία των 7 ετών, η αντίληψη του χρόνου βελτιώνεται ακόμα περισσότερο. Πλέον, τα παιδιά είναι σε θέση, να κατανοήσουν πληρέστερα τις μέρες, τους μήνες και τις εποχές.

Μεταγενέστερα, στις ηλικίες των 8-9 ετών, το παιδί κατακτά και την έννοια της ώρας και μπορεί να χρησιμοποιήσει το πρώτο του ρολόι. Κατανοεί την έννοια της χρονικής διάρκειας, καθώς και έννοιες όπως, φέτος, πέρσι κ.λπ. Εξοικειώνεται με τη χρήση του ημερολογίου και μπορεί να οργανώσει το εβδομαδιαίο του σχολικό πρόγραμμα, τις εξωσχολικές δραστηριότητες και τον ελεύθερό του χρόνο. 

Να αναφέρουμε ωστόσο, ότι αυτά τα στάδια είναι ενδεικτικά. Η διαδικασία εκμάθησης και εμπέδωσης χρονικών εννοιών χρειάζεται εκπαίδευση, θεωρητική και κυρίως βιωματική, αλλά και υπομονή, εφόσον κάθε παιδί μαθαίνει με το δικό του ρυθμό.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί να μάθει χρονικές έννοιες;

• Ζωγραφική. Ζωγραφίστε τη μέρα και τη νύχτα, δραστηριότητες που κάνετε το πρωί και το βράδυ. Ζωγραφίστε τον πρωινό και τον νυχτερινό ουρανό και συνδυάστε τα με κάποιο ζωάκι, π.χ. ο κόκορας μας ξυπνάει το πρωί, ενώ η νυχτερίδα βγαίνει τη νύχτα. Επιπλέον, ζωγραφίστε αλληλουχίες, π.χ. πώς φτιάχνει η μαμά κέικ, πώς ένα σποράκι γίνεται δέντρο κ.α.

• Ιστορίες αλληλουχίας – Σειροθέτηση εικόνων. Βάλτε εικόνες στη σειρά και πείτε τις ιστορίες χρησιμοποιώντας λέξεις όπως πρώτα, μετά, στο τέλος, αρχικά, αργότερα, έπειτα, μετά κ.λπ.

• Ολοκλήρωση ιστοριών. Πείτε μία ιστορία και αφήστε το παιδί να την ολοκληρώσει ή να μαντέψει τι έγινε στην αρχή.

• Τήρηση προγράμματος. Φροντίστε για τη δημιουργία ενός σταθερού προγράμματος, όσο αυτό είναι εφικτό. Ένα σαφές πρόγραμμα, μπορεί να συμβάλει στη διάκριση εννοιών πρωί – μεσημέρι – απόγευμα – βράδυ, καθώς και στην εκμάθηση των ημερών της εβδομάδας. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε οπτικοποιημένο πρόγραμμα.

• Παιχνίδια με τις εποχές. Αντιστοιχίζουμε φυσικά φαινόμενα, ρούχα, ζώα, φρούτα και άλλους καρπούς με την κάθε εποχή. Επιτραπέζια, ακόμα και αυτοσχέδια παιχνίδια μπορούν να φανούν βοηθητικά.

• Τραγούδια. Μάθετε μαζί τραγουδάκια για τις εποχές, για τις μέρες ή για τους μήνες. Ο ρυθμός βοηθάει στην απομνημόνευση.

• Ημερολόγιο. Μπορείτε να τοποθετήσετε σε εμφανές σημείο ένα ημερολόγιο, στο οποίο θα μπορείτε να βλέπετε και να σβήνετε τις μέρες που περνούν.

• Χρησιμοποιείστε τη φαντασία σας. Μπορείτε να παρομοιάσετε την κάθε εποχή με μία μαμά που έχει τρία παιδιά για τους τρεις μήνες που της αντιστοιχούν, ή όποιο άλλο παράδειγμα μπορεί να σκεφτείτε, το οποίο μπορεί να τραβήξει το ενδιαφέρον του παιδιού σας, ώστε να συγκρατήσει πιο εύκολα την πληροφορία.

• Χρησιμοποιούμε ρολόι και χρονόμετρο. Δείχνουμε την κίνηση των δεικτών, πόσο είναι τα 4 λεπτά που βουρτσίζουμε τα δόντια μας, η μία ώρα που κάνει Αγγλικά. Σταδιακά, αυξάνεται και η ικανότητα διαχείρισης χρόνου.

• Επιτραπέζια. Τα επιτραπέζια βοηθούν με την κατανόηση των εννοιών πριν και μετά. Η κλεψύδρα είναι ένα όργανο μέτρησης χρόνου, το οποίο ενισχύει την κατανόηση των χρονικών εννοιών.

Προσαρμόστε τις δραστηριότητες στην ηλικιακή ομάδα του παιδιού σας και στα ενδιαφέροντά του. Αυτό θα του κρατήσει το ενδιαφέρον και η μάθηση γίνεται παιχνίδι. Οι χρονικές έννοιες, συχνά, δυσκολεύουν τα παιδιά, για το λόγο αυτό χρειάζεται να εντάσσονται στην καθημερινότητα. Οι καθημερινές, σύντομες επαναλήψεις είναι που θα συμβάλουν τελικά στη γενίκευση των χρονικών εννοιών.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, συχνά, έχουν δυσκολία στο χρονικό προσανατολισμό:

• Δυσκολεύονται να κατανοήσουν τις έννοιες παρόν, παρελθόν και μέλλον
• Δυσκολεύονται ή αδυνατούν να μάθουν τους μήνες και τις εποχές με σωστή σειρά
• Δυσκολεύονται ή αδυνατούν να μάθουν την ώρα
• Δεν αντιλαμβάνονται τη χρονική διάρκεια
• Δεν μπορούν να αφηγηθούν ή να γράψουν μια ιστορία με σωστή χρονική ακολουθία.

 

Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται στον τομέα του χρονικού προσανατολισμού, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας, με οποιονδήποτε τρόπο επιθυμείτε.  

 

Ανθολόγιο

Κέντρο Ειδικών Θεραπειών
Αισχύλου 17, Αιγάλεω
Τηλ: 2114236052 
email: anthologio_aigaleo@yahoo.com

Follow us